
Meksika'da gorulen Domuz gribi once Amerika'ya daha sonra da Avrupa'ya sicramis bulunuyor. Olumcul ve tehlikeli bir salgin gelisiyor. Peki domuz gribi nedir ve bu konuda neler yapabiliriz?
Insanlar gibi domuzlar da gribe yakalanir. Domuzlar arasinda seyreden baslica dort farkli tip virus bulunmaktadir. En son gorulen tipleri H1N1 ve H3N2 dir. Domuzlar genellikle hastalanir fakat olmezler. Genelde bu viruslerin domuzlardan insanlara bulasmasi pek olasi degildir. Insanlari etkileyen yeni virus siradisidir. Genleri domuz, kus ve insan griplerine dayanmaktadir. Avrasya domuz griplerinden de evrimlestigi saniliyor.
Genelde domuz gribi virusleri insanlara bulasmaz. Amerika'da her yil, domuzlarla birebir ugrasan kisiler arasinda bir veya iki vaka gorulur. Fakat 2005 ten 2009 yilina kadar bu sayida belirgin artislar var. Bu sure zarfinda gorulen 12 vakanin 11 inde domuzlarla direk temas oldugu, ancak 12ci vakada direk temas olup olmadigi bilinmemektedir. Bu artista virusun genetik yapisinin degisiminin rol oynadigi tahmin ediliyor.
Yeni domuz gribi virusu farkli; kalici olup olmadigi bilinmemekle birlikte insanlarda enfeksyonlara yol acmakta bu nedenle dunya saglik teskilatlari tarafindan yakindan takip edilmektedir.
Domuz gribi belirtileri nelerdir?
Domuz gribi, normal gripte oldugu gibi oksuruk, bogaz agrisi, ates, titreme, bas agrisi ve yorgunluk yapar. Bazi hastalarda mide bulantisi ve ishal de gorulebilir. Normal gripten ayirdetmek icin kolay bir yol yoktur, laboratuarda virusun teshis edilmesi gerekir.
Domuz gribi kisiden kisiye gecebilir mi?
Amerika'da bu hastaliga yakalananlarin domuzlarla direk temaslari yoktur; bu nedenle insandan insana bulasabilecegi ongorulmektedir.
Daha once Domuz gribi salginlari oldu mu?
1976 yilinda New Jersey'de askerler arasinda 240 vaka teshis edilmis ve bunlarin icinde bir tanesi hayatini kaybetmistir. Salgin bir ay kadar surmus ve basladigi gibi esrarengiz bir sekilde sona ermistir. bu olayda gorulen virus tipi H1N1 idi. Bu virus 1918-1919 yillarinda on milyonlarca kisinin olumune sebep olmustur. Kisla birlikte yeni bir salginin meydana gelebilecegi dusunulerek asi gelistirilmis ve yaklasik 40 milyon amerikali asilandiktan sonra asi yarattigi asiri reaksiyonlar nedeniyle terkedilmistir.
Domuz gribi virusu nasil yayiliyor?
Normal grip virusu gibi hastayla direk temas veya hastanin dokundugu bir esyaya dokunmak ve ellerinizi agiz, goz veya burnunuza degdirmekle bulasabilir. Bu nedenle ellerinizi sik sik sabunla yikamali ve bunu bir aliskanlik haline getirmelisiniz.
Nezle veya oksurukle virus havaya da dagilabilir.
Domuz gribi nasil tedavi edilir?
Domuz gribi virusu Tamiflu ve relenza adli antiviral ilaclara duyarlidir. Belirtiler basladiktan sonra 48 saat icinde tedaviye bu ilaclarla baslanmasi tavsiye olunmaktadir. Bu virus icin henuz gelistirilmis bir asi yoktur, calismalar devam etmektedir, fakat bu aylar surebilir.
Hangi tedbirleri alabiliriz?
- ellerinizi ozellikle oksurdukten veya aksirdiktan sonra bol su ve sabunla yikayin.
- hasta kisilerle yakin temas icinde olmayin.
- agiz, burun veya gozlerinize dokunmayin.
Amerika'daki vakalar cok ciddi olmamakla birlikte, Mexico'da gorulenler olumle sonuclanmislardir. virus her an degisim gostererek daha cok veya daha az olumcul olabilir. Bunun ne zaman ve nasil olacagini tahmin etmek pek kolay olmayabilir.